عنوان کتاب: نظریه کوانتومی نویسنده: جان پاکینگ هورن مترجم: حسین معصومی همدانی انتشارات: فرهنگ معاصر قیمت (87): 2600 تومان تعداد صفحات: 152 [فکر کنم در قطع جیبی!] *پیش از تحریر: س.ص جان، گرچه چلچراغهای فیزیک این روزها و شبهای تنهاییات را چنان روشن کرده که حتی خوابهایت «nبعدی» و «ریسمانی» شده، اما این چراغ را برای تو روشن میکنم تا در فرداهای روشنت سادگی را از یاد نبری. درباره کتاب: کتاب «نظریه کوانتومی» اثر جان پاکینگ هورن –فیزیکدانی که فارغ از دغدغههای فلسفی نیست- بعد از تقدیم به پل ادرین موریس دیراک، از تاثیرگذارترین چهرههای نظریه کوانتومی، با این جمله از ریچارد فاینمن آغاز میشود: گمان میکنم با اطمینان بتوان گفت که هیچ کس مکانیک کوانتومی را نمیفهمد. اما قلم روانی که پاکینگ هورن در نگارش این کتاب به کار برده است، فهم اولیهی نسبتاً خوبی را درباره این نظریه به خواننده انتقال میدهد. او، بر خلاف روال دیگر کتابهای مربوط به نظریه کوانتومی، کوشیده است که در طی فصول اصلی این کتاب از به کار بردن فرمولهای پیچیده ریاضی حذر کند، به گونهای که استفاده از آن حتی برای ناآشنایان به فیزیک و ریاضی نیز سهل و آسان به نظر میرسد. به علاوه، در کنار ذکر مبانی تاریخی و مفهومی این نظریه، پاکینگ هورن به مشکلاتی که کوانتوم برای فیزیکدانان و فیلسوفان به بار آورده نیز اشاره کرده است و راهکارهای موجود را برای حل آن مشکلات نام برده است. به این ترتیب، در حجم بسیار کمی که این کتاب در مقایسه با دیگر کتابهای مربوط به این نظریه دارد، شاهد تحقق دو هدف هستیم که در کمتر کتابی این هر دو را میتوان در کنار هم یافت: 1- توضیح علمی و دقیق نظریه آن هم به سادهترین زبان. 2- توجه به جنبهی فلسفی نظریه و مشکلاتی که از این منظر به وجود میآید. این در حالی است که در کتابهای دیگری از این دست، یا همچون کتابهای آموزشی صرفاً به جنبههای علمی نظریه پرداخته شده است و از پرداختن جنبه فلسفی نظریه که به همان اندازه دارای اهمیت است، خودداری شده است، که این خود موجب بدفهمی یا حتی نافهمی نظریه میشود. و یا همچون کتابهای تجاری مربوط به این نظریه،بدون هیچ پشتوانه علمی اقدام به استفاده از تبعات کوانتوم در هر عرصهی به ظاهر مابعدالطبیعی شده است و بدین ترتیب هم از شأن آن نظریه کاسته شده و هم از مابعدالطبیعه و فلسفه تصویری طنزگونه شکل گرفته است. فکر میکنم مطالعه این کتاب برای هر فیزیکآموزی در همان گام اولیه یادگیری نظریه کوانتومی مفید و پرثمر باشد، هرچند خواندن آن در گامهای بعدتر نیز خالی از فایده به نظر نمیرسد.